یکی از موارد مهمی در طراحی ساختمان باید در نظر گرفت این است که آسایش حرارتی یا آسایش گرمایی یا thrmal comfort را برای ساکنان ساختمان فراهم کند. منظور از آسایش حرارتی این است که فرد بر اثر تغییرات دمایی محیط داخلی، هیچ واکنش رفتاری را از خود نشان ندهد. آسایش حرارتی می تواند در محیط های مختلف به ویژه محیط های صنعتی و کارخانه که تعداد کارکنان آن زیاد است، بر راندمان کاری تاثیر بگذارد.
برای مثال در گرمایش سوله و سالن های صنعتی آسایش حرارتی علاوه بر اینکه موجب حفظ سلامتی کارکنان سالن می شود، موجب تداوم راندمان مفید کل مجموعه شده و در نتیجه موجب افزایش بازدهی سازمان و شرکت می شود.
در این مطلب از سایت یوتاب می خواهیم برای شما آسایش حرارتی را به طور کامل شرح دهیم. پس تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.
آسایش حرارتی یا Thermal Comfort چیست؟
آسایش حرارتی به یک نوع رضایت شخصی از دمای موجود در آن محیط اطلاق می شود که به نوعی به آن آسایش دمایی نیز می گویند که ما دخالتی در دمای آن محیط نداشته ایم و همه چیز طبق برنامه و به صورت مهندسی شده پیش رود است.
چرا آسایش حرارتی برای ما انسان ها مهم است؟
با تعریف خیلی ساده تر می توان گفت وقتی دمای محیط برای ما رضایت بخش و مورد قبول نباشد، این حس که به صورت ذهنی در ما ایجاد شده است (که دمای مکان رو به سرد یا رو به گرم است) مانند یک آلارم هشدار در ما عمل می کند که این دما برای “سلامتی ما مضر” است؛ که همواره انسان ها از بقای نسل بشریت با این موضوع حفظ دمای متناسب با محیط چالش های گوناگونی داشته است.
آسایش حرارتی یا دمایی در تعریف استاندارد اشری به چه صورت است؟
به میانگین حس رضایت انسان ها نسبت به دمای آن محیط که به صورت کاملا ذهنی ایجاد می شود و یک شرایط قابل قبول را در شخص ایجاد می کند، آسایش حرارتی صورت می پذیرد که طبق استاندارد های جهانی این دما معادل ANSI/ASHRAE 55 است؛ همچنین باید در ساختار و طراحی ساختمان نیز توجه بسیاری کرد تا آسایش حرارتی تأمین شود.
مطالب پیشنهادی
چگونه یک سوله بزرگ را گرم کنیم؟
شاخص PMV PPD چیست؟
شاخص PMV به پیش بینی و ارزیابی آب و هوایی گروه های بزرگی از تجمع مردم می پردازد و آن را ارائه می دهد، PDD نیز به تعداد افرادی که از حرارت موجود در آن محیط آسایش حرارتی ندارد و از آن احساس رضایت نمی کند می پردازد.
معرفی سازمان اشری ASHRAE
اشری مخفف (American Society of Heating، Refrigerating and Air Conditioning Engineers) یکی از معتبرترین و مورد اعتمادترین سازمان های ایالات متحده آمریکا می باشد که در زمینه گرمایش، سرمایش و سیستم تهویه مطبوع آمریکا فعالیت می کند. این شرکت در سال 1894 تاسیس و به فعالیت و تحقیقات در زمینه های مختلف در این حوزه می پردازد.
موسسه ملی استاندارد یا استاندارد ANSI چیست؟
موسسه ملی استاندارد یک موسسه خصوصی غیرانتفاعی آمریکا است که نماینده ایالات متحده در بیشتر سازمان های استاندارد بین المللی می باشد. هیچ کدام از استاندارد های این موسسه اجباری نبوده ولی اغلب سازمان ها با اختیارات اجرایی آن را می پذیرند.
مهم ترین فعالیت سازمان اشری آمریکا چیست؟
مهم ترین فعالیت سازمان اشری آمریکا تأیین جداول و استانداردهایی که توسط مهندسین که در زمینه تهویه مطبوع فعالیت می کنند تأیین و به صورت دائم بروزرسانی می شود است.
برخی از معروف ترین استاندارد هایی که توسط این سازمان انتشار شده است:
- استاندارد 34: طراحی و ایمنی در تبرید
- استاندارد 55: آسایش حرارتی از محیط
- استاندارد 62: تهویه و کیفیت هوا
- استاندارد 90: متوسط استاندارد مصرف انرژی برای ساختمان
- استاندارد 135: پروتکل اتوماسیون ساختمان
- استاندارد 189: استاندارد طراحی ساختمان‌های سبز
HVAC(سیستم تهویه مطبوع) چیست ؟
HVAC مخفف Heating, Ventilating and Air Conditioning به طور خلاصه وار به مجموعه فعالیت ها و تحقیقات در حوزه گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع اطلاق می شود. مهندسان طرح HVAC با حفظ استاندارد ANSI به حفظ و آسایش حرارتی ساکنان ساختمان و دیگر سازه ها می پردازند.
مطلب پیشنهادی
HVAC یا گرمایش و تهویه مطبوع چیست؟
فاکتور های مهم آسایش حرارتی چیست؟
به طور کلی فاکتور های آسایش حرارتی یا دمایی به دو دسته اصلی «فاکتور های محیطی و فاکتور های شخصی» و شش عامل اساسی تقسیم بندی می شوند. این شش عامل اساسی به شرح زیر است:
عوامل مهم در فاکتور های محیطی:
- دمای هوا
- دمای تابشی
- سرعت باد
- رطوبت
عوامل مهم در فاکتور های شخصی:
- عایق بندی پوشاک
- متابولیک و نحوه کار
چرا یکی از عوامل مهم در آسایش حرارتی عایق بندی پوشاک می باشد؟
آسایش حرارتی تا حد زیادی به اثر عایق بندی لباس بر روی پوشنده بستگی دارد. که اگر به درستی PPE (تجهیزات حفاظت فردی) صورت نگیرد ممکن است یکی از دلایل به وجود آمدن استرس گرمایی یا سرمازدگی باشد. به طور کلی در آسایش گرمایی باید PPE عایق کافی را از خود نشان داده و کنترل شده، در شرایط گرم و یا سرد صورت گیرد.
استرس گرمایی چیست؟
استرس گرمایی حالتی است که فرد نتوانند بین تولید گرمای بدن و دفع آن تعادل گرمایی ایجاد کند، که این عامل هم بین انسان ها و حیوانات(به خصوص، حیوانات خانگی و اهلی) رخ دهد.
متابولیک چیست؟
متابولیک نوعی از سندرم است که به مجموعه ای از بیماری های مثل: فشار خون بالا، چربی خون (کلسترول یا تری گلیسیرید)، چربی زیاد دور شکم که به مرور زمان باعث افزایش درصد خطرات بیماری های قلبی عروقی، سکته قلبی و دیابت گفته می شود.
که از فاکتور های مهم این سندرم متابولیک می توان به سن، نژاد و چاقی پرداخت.
نحوه کار کردن و تاثیر آن در آسایش حرارتی با نرخ متابولیسم
قبل از بررسی نحوه کار بهتر است بگوییم تعریف متابولیسم چیست؟ تمامی فرایندهای شیمیایی که در بدن انجام می شود تا شخص را زنده نگه دارد و یا اندام های بدن بطور طبیعی کار کنند جزئی از متابولیسم هستند و زمانی که چیزی را می خوریم یا می‌نوشیم، مواد غذایی در بدن با فرایند متابولیسم به انرژی تبدیل می‌شوند را به اصطلاح متابولیسم می گوییم.
در نحوه کار و تاثیر آن در آسایش حرارتی می توان گفت که افراد هر چه کارهای فیزیکی بیشتری انجام دهند در مقابله با محیط حرارتی را از خود براساس فرایند های شیمیایی تطبیق می دهند، که هر چه این گرما بیشتر تولید شود، گرمای بیشتری نیز از دست می رود تا بیش از حد گرم نشویم، پس باید سیستم گرمایشی آن محیط ایده آل بوده باشد تا ما دچار سرمایش و بیماری های مثل سرماخوردگی و تب لرز نباشیم.
همچنین چون سوخت و ساز شیمیایی بر حسب متابولیسم صورت گرفته و مواد غذایی و یا چربی ها در انجام کارهای فیزیکی سنگین یا مداوم آن لحظه به انرژی تبدیل شده است و بدن گرم است، عرق کردن به منظور فرایند خنک سازی بدن صورت می گیرد، که ممکن است آلودگی هوایی نیز بوی ناخوشایند عرق صورت بگیرد که این مشکل در سالن های باشگاهی بزرگ، به خوبی دیده می شود و باید از تهویه مطبوع در کنار سیستم گرمایشی درست برای رفع آن استفاده شود.
عواملی چون نوع پوشش، قد و وزن، سن، هوا، رطوبت، سرعت هوا، نوع پوشش، جابجایی یا دور شدن از منابع سرمایش یا گرمایشی و… در آسایش حرارتی بسیار مهم است.
رطوبت و تاثیر آن در آسایش حرارتی:
رطوبت نسبی هم در کنار عوامل دیگر تأثیر بسزایی در آسایش حرارتی دارد، مثل دمای هوا، دمای تشعشع متوسط، سرعت باد، نرخ سوخت و ساز بدن بر حسب متابولیسم، عایق بندی پوشاک و مقدار گرمایی که یک فرد می تواند در محیط منتشر کند. که در مهندسی HVAC این رطوبت و نسبت دمای PMV در نظر گرفته می شود. همچنین رطوبت نسبی آسایش دمایی انسان معمولا بین 30 تا 60 درصد اندازه گیری می شود.
سخن پایانی
طبق استاندارد اشری، آسایش حرارتی (Thermal Comfort) یا دمایی به شرایط دمایی از محیط گفته می شود که فرد در این دمای محیط احساس راحتی و رضایت دارد. عوامل مختلفی می تواند بر آسایش دمایی محیط تاثیر گذار باشد مانند دمای هوا، دمای تابشی، جهت و سرعت وزش باد و رطوبت هوا.
در این مطلب برای شما آسایش دمایی و فاکتور های مهم و عوامل تاثیر گذار بر آن را معرفی کردیم. اگر اطلاعات مفید دیگری در رابطه با آسایش حرارتی دارید خوشحال می شویم در بخش نظرات برای ما ارسال کنید.